Heeft een werkgever recht op compensatie van de transitievergoeding als de twee jaren van arbeidsongeschiktheid zijn verstreken vóór 1 juli 2015 en het dienstverband is geëindigd op of ná 1 juli 2015?

Ja dus. Of recht bestaat op compensatie van de transitievergoeding als de twee jaren van arbeidsongeschiktheid zijn verstreken vóór 1 juli 2015 en het dienstverband is geëindigd op of ná 1 juli 2015, is een vraag die juristen al jaren bezig houdt. Aanleiding voor de discussie is de zogeheten Xella-uitspraak.

Hoge Raad 8 november 2019 (Xella-uitspraak)

In deze zaak oordeelde de hoogste burgerlijke rechter dat de norm van goed werkgeverschap van art. 7:611 BW de werkgever onder omstandigheden ertoe verplicht in te stemmen met een voorstel van de werknemer tot beëindiging van een ‘slapend dienstverband’, onder toekenning van een vergoeding aan de werknemer ter hoogte van het bedrag dat de werkgever op grond van de Wet compensatie transitievergoeding kan verhalen op het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). Verwezen wordt naar de Regeling compensatie transitievergoeding. Deze is inwerking getreden op 1 april 2020. Wat houdt deze regeling in?

Regeling compensatie transitievergoeding

Een werkgever moet loon doorbetalen aan een zieke werknemer. Als de werknemer meer dan twee jaar ziek is, heeft de werkgever geen verplichting meer om het loon door te betalen en kan deze ontslag aanvragen bij het UWV. De zieke werknemer heeft dan recht op een transitievergoeding. De werkgever kan met de Regeling compensatie transitievergoeding de betaalde transitievergoeding terugkrijgen van het UWV. Deze compensatie heeft als doel om werkgevers te stimuleren ‘slapende dienstverbanden’ te beëindigen. Voor het aanvragen van de compensatie gelden alle volgende voorwaarden:

• De arbeidsovereenkomst is (gedeeltelijk) geëindigd wegens langdurige arbeidsongeschiktheid nadat het opzegverbod wegens ziekte van twee jaar is verlopen. Of nadat het loon 104 weken is doorbetaald wegens ziekte;
• De werknemer was bij het eindigen van het dienstverband nog ziek;
• De werkgever heeft de volledige transitievergoeding betaald;
• De compensatie aanvraag moet worden gedaan binnen 6 maanden nadat de transitievergoeding volledig is betaald.

Twee jaren van arbeidsongeschiktheid ná 1 juli 2015

Voor de gevallen ná 1 juli 2015 bestaat weinig discussie. De werknemer heeft recht op een transitievergoeding. De werkgever heeft recht op een compensatievergoeding.

Twee jaren van arbeidsongeschiktheid vóór 1 juli 2015

Anders ligt het in de situatie als de twee jaren van arbeidsongeschiktheid zijn verstreken vóór 1 juli 2015 en het dienstverband is geëindigd op of ná 1 juli 2015. In de rechtspraak (en literatuur) werd tot dusver wisselend gedacht over de vraag of in dat geval ook een recht op compensatie bestaat. Doorgaans werd geoordeeld dat een werkgever in beginsel alleen gehouden is een slapend dienstverband op te zeggen indien hij aanspraak kan maken op compensatie van (een deel van) de transitievergoeding ingevolge de compensatieregeling. Het UWV redeneerde dat daarvan geen sprake is. De compensatieregeling is opgenomen in artikel 7:673e Burgerlijk Wetboek (BW). In lid 2 van dit artikel is bepaald dat de transitievergoeding niet meer bedraagt dan het bedrag van de transitievergoeding, berekend naar het moment van het bereiken van het einde van de wachttijd. Verliep de wachttijd vóór 1 juli 2015, dan bestond op dat moment nog geen recht op een transitievergoeding. Aldus het UWV.

Centrale Raad van Beroep 1 juni 2022

Met het standpunt van UWV heeft de Centrale Raad van Beroep nu korte metten gemaakt. De Centrale Raad  van Beroep oordeelt dat het UWV de compensatieregeling in een specifieke situatie onjuist heeft uitgevoerd. Het BW maximeert de compensatievergoeding tot het bedrag dat aan transitievergoeding verschuldigd zou zijn bij het eindigen van de arbeidsovereenkomst op de dag na het verstrijken van de twee jaar van arbeidsongeschiktheid (artikel 7:673e, tweede lid BW). Het UWV leidt hieruit af dat de hoogte van de compensatie € 0,- is als de twee jaar van arbeidsongeschiktheid door ziekte is verstreken vóór de inwerkingtreding van de Wet werk en zekerheid per 1 juli 2015, ook al is het dienstverband ná 1 juli 2015 geëindigd. Vóór 1 juli 2015 hoefde namelijk nog geen transitievergoeding betaald te worden aan een werknemer bij het beëindigen van een arbeidsovereenkomst. De Centrale Raad van Beroep oordeelt dat het UWV uitgaat van een onjuiste wetsuitleg en dat uit de tekst van artikel 7:673e BW, de context en de wetsgeschiedenis volgt dat het hierbij gaat om een maximeringsbepaling die alleen betrekking heeft op de hoogte van de compensatie. Deze bepaling bevat geen extra voorwaarde voor het recht op compensatie. Ook is de uitleg van het UWV in strijd met het doel van de compensatieregeling om werkgevers te stimuleren 'slapende dienstverbanden' te beëindigen. De werkgever heeft dus ook aanspraak op een compensatievergoeding in de situatie waarin een dienstverband ná 1 juli 2015 is geëindigd, maar de termijn van twee jaar van arbeidsongeschiktheid is verstreken vóór 1 juli 2015.